maandag 4 augustus 2014

Verontschuldiging zónder verklaring: kunst én kunde

Dat u wel eens vertraging heeft of een afspraak wilt verzetten, hoort bij het leven. Maar hoe u dit communiceert, is een mijnenveld van valkuilen ... of een kans om te scoren. Door David Bloch, PerfectPresentation

De norm: juiste woorden
Laten we het alvast met elkaar eens zijn dat ‘handelen vanuit gewoonte’ oorzaak is van gemiste mogelijkheden om effectiever te handelen. Een vluchtig ‘sorry’ is tegenwoordig immers weinig overtuigend. Een bus met de woorden ‘Sorry Geen Dienst’ in de display rijdt een drukke bushalte voorbij. De hond die zich losrukt van zijn baasje en grauwend en bijtend op me afkomt; de vrouw pakt de hond en loopt weg; op mijn opmerking over fatsoen, zegt ze over haar schouder, “Sorry, hoor.”
Andere mogelijkheden
Hoewel het correct Nederlands is om excuus te vragen, is excuus aanbieden inmiddels gewoon geworden. Wel zijn er andere uitdrukkingen die nog meer waarde hebben in het intermenselijk verkeer zoals,
“Ik verontschuldig mij ...” of “Ik vraag verontschuldiging voor ...”
Verder zijn er allerlei varianten van “Neem me niet kwalijk ...” en “’t Spijt me ...” met nogmaals de kans om géén uitleg te geven, wél een beschrijving van datgene wat mis is gegaan – de ander moet uw verhaal kunnen plaatsen!  


De verpakking
Het volgende waar gebeurde verhaal maakt het begrip ‘verpakking’ duidelijk. Door verkeerde instructies voor mijn bezoek aan een bekend chemisch bedrijf in Delft belandde ik bij een ingang die voor personeel bedoeld was – niet voor bezoekers. Tegen de tijd dat ik via de juiste ingang bij de vergadering binnenkwam, was de helft van de beschikbare vergadertijd voorbij. Ik wist dat ik aanvankelijk niets over hun vergissing moest zeggen en begon: “Mijn verontschuldiging voor deze vertraging; hoe kunnen we de resterende tijd optimaal benutten?” Pas na afloop en voor vertrek heb ik laten weten over de verkeerde instructies te hebben beschikt, een opmerking die op dat moment de volledige aandacht kreeg met daarbij een verontschuldiging!
Verklaring: nodig of ...?
Los van de oorzaak van de behoefte om verklaring of uitleg te geven, is het zaak om stil te staan bij het proces. U bent bezig met de uitleg van de verandering in een afspraak; dat is úw kant van het verhaal. Maar maakt nu de inhoud van uw verhaal werkelijk iets uit voor de ander?
Uiteindelijk ‘nee’ – hij moet zijn plannen nu gaan herschikken, aanpassen, herordenen.
 

Als u met úw verhaal komt, bent u bezig met uzelf.
Met uzelf bezig zijn heeft te maken met een ‘kind’-behoefte. Misschien werd u als kind onder druk gezet of ondervraagd. Misschien moest het kind wel een verklaring afleggen voor zijn doen en laten. Het kind is bang voor afkeuring, oordelen en uiteindelijk om buitengesloten te worden. Wat een kind nodig heeft, is zich gezien, gehoord en bevestigd te weten. Dan voelt het zich veilig, geliefd, gewaardeerd en geaccepteerd.
Als u handelt zoals ik in Delft, bent u bezig met de ander.
En, als u een ander wilt bereiken en wilt beïnvloeden, wie is dan belangrijker – u of de ander? Benut deze kans om dát de ander te laten voelen.
Respect zonder verklaring
Stel dat u een afspraak wilt verzetten. Uiteraard heeft u daar uw redenen voor. Weersta de behoefte aan verklaring en goedkeuring en sta stil bij het nut voor de ander. Verrassend genoeg toont u respect voor de tijd van de ander én voor uzelf: het feit alleen dat u zo’n beslissing neemt is voldoende; u hoeft geen verdere verantwoording af te leggen.
Gebruik eens formuleringen als: “Jan, ik begrijp dat het misschien vervelend voor je is, dat ik het nodig heb om onze afspraak te verzetten. Kan jij volgende week ...?” U zult verrast zijn over het effect van uw daadkracht en duidelijkheid.
Dat uw kat is overreden, of dat úw andere afspraken zijn verzet ... dat is voor de ander onbelangrijk. Alleen voor ú is de reden belangrijk. Verspil geen tijd, kom tot de kern – en ontdek de ruimte (*) die u voor uzelf creëert door assertief en volwassen gedrag!

(*) Deze ruimte is de vrijheid (nemen) om te handelen zonder verantwoording af te leggen aan een ander, zonder u gedwongen te voelen door de conditionering om uitleg te geven van de keuzes die u maakt.
Het woord ‘ruimte’ beschrijft wat velen in de hartstreek ervaren.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten